Za’atar – starożytna przyprawa królów, uwielbiana do dziś

Ta od niedawna znana Polakom mieszanka przyprawowa rodem ze Środkowego Wschodu upowszechniła się w naszym kraju wraz z pojawieniem się arabskich delikatesów i sklepów z egzotycznymi dodatkami. Wcześniej jej amatorzy mieli wielkie problemy ze znalezieniem na rynku swojego przysmaku, nie poddawali się jednak – kto raz spróbował pity czy hummusu z za’tarem, ten nigdy nie zapomni ich niepowtarzalnego aromatu. Czym dokładnie jest za’atar i skąd się wziął?

Z czego składa się zatar?

Warto pamiętać, że mówiąc o zatarze, mówimy w rzeczywistości o wielu różniących się od siebie przyprawach. Mieszanki te, rozpowszechnione na Środkowym Wschodzie, składają się najczęściej z suszonego oregano, tymianku (czasem także majeranku) i sumaku które zostają utarte w połączeniu z solą oraz podprażonym sezamem.

Zatar zawiera także niekiedy nasiona kolendry, kuminu lub innych podobnych roślin. Jeśli chodzi o kraje, w których tradycyjnie spożywany jest zatar przyprawa ta pojawia się między innymi w Palestynie, Egipcie, Izraelu, Libii, Maroku czy Turcji.

Zatar przyprawa z historią

W wielu przypadkach za’atar jest częścią lokalnej kuchni tak długo, że trudno właściwie ustalić, gdzie pojawił się najpierw, a dokąd przywędrował. Prawdopodobnie był stosowany już w starożytnym Egipcie, zajmował też istotne miejsce w kulinarnej i religijnej tradycji izraelskiej, czego dowody możemy znaleźć w świętych pismach judaizmu.

Równie ważna jest jego rola w kuchni arabskiej – co najmniej od średniowiecza był w niej jedną z podstawowych przypraw. Dzięki dziełom Pliniusza Starszego wiemy, że królowie Partów z początku naszej ery korzystali z perfum zawierających jedno z wchodzących w jego skład ziół.